سايت ماهنامهي فيلم: ملاحظات و دغدغههاي دنياي مجازي
سابقهی بنا كردن سایت ماهنامهی «فیلم» به هفت سال پیش برمیگردد؛ به روزهایی كه بازار ایجاد و تأسیس سایت برای خدمات و كارهای گوناگون حسابی گرم شده بود و شركتهایی نوپا در این زمینهی نوظهور آغاز بهكار كرده بودند... ما هم نوشتهها و اطلاعات و تصویرها و عنوانهای مورد نیاز برای ایجاد یك سایت را تهیه كردیم و در اختیار یكی از شركتهایی كه از بقیه كارآمدتر بود قرار دادیم تا به نحوی شایسته و فراخور به دنیای مجازی راه پیدا كنیم. پاییز 1381 اتود اولیهی سایت به نشانی filmmag.com آماده شد، اما حاصل كار از نظر اجرای گرافیكی خام و ناشیانه بود، ساختارش تناسبی با هویت مجله نداشت و با آنچه ما در نظر داشتیم و مطلوب میپنداشتیم فاصلهی بسیاری داشت. اصلاً مایل نبودیم معیارهای وسواسآمیزی را كه سال ها در انتشار مجله به صورت مكتوب رعایت كرده بودیم، در دنیای مجازی زیر پا بگذاریم و به حداقلها بسنده كنیم. گفتوگو و كشمكش هم، مثل اغلب موارد، بیحاصل بود و سایت به سرانجام نرسید. شروع مجدد كار با شركتی دیگر هم در واقع به خاطر كمرغبتی ما به درازا كشید. و در این سالها بعضی از خوانندگان ما میپرسیدند چرا ماهنامهی «فیلم» سایت ندارد.
تجربه ثابت كرده كه در این جور موارد، اگر آدم ادعایی نكند و واقعبین باشد، در نهایت توضیحات و توجیهاتش هم متقاعدكنندهتر خواهد بود. پس كاملاً میپذیریم و اقرار میكنیم كه راه افتادن سایت مجله خیلی دیرتر از آنچه باید، صورت گرفته. ولی میشود به برخی دلایل دیگر این تأخیر نیز پرداخت . امروز خوانندگان بعضی از روزنامههای ایرانی كه اغلبشان با اتكا به یارانههای دولتی و غیردولتی منتشرمیشوند، میتوانند به طور همزمان محتویات آنها را در سایتشان بخوانند یا حتی در قالب فایلهای محبوب PDF عین همان مطالب و عكسها را با همان گرافیك و سر و شكل در صفحهی مونیتور كامپیوتر یا لپتاپشان مشاهده كنند. حكایت سایتهای آنلاین روزنامههای خارجی البته چیز دیگری است. معمولاً محتویات این سایتها ربط چندانی به آنچه در روزنامهشان منتشر میشود ندارد و حتی گاهی این وبسایت موجودیست مستقل و خودكفا. به هر حال برای روزنامه كه عمر مطالبش یكروز است، چنین كاری ریسك به حساب نمیآید. با توجه به اینكه اغلب نشریاتی كه مطالبشان همزمان با انتشار روی سایتشان قرار میگیرد، روزنامه یا در نهایت هفتهنامه هستند، پس لزوماً این قاعده و روال منطقیای در مورد یك ماهنامه نمیتواند باشد. مثلاً مجلهی «فیلم» یك نشریهی چاپی است نه رسانهای اینترنتی، و به همین دلیل مخاطبان مجله در درجهی اول خوانندگانی هستند كه در ابتدای هر ماه منتظر پخش آن میمانند و آن را دریافت میكنند یا میخرند. واضح است كه اگر مخاطبان ما صرفاً كاربران اینترنتی بودند، آنوقت خیلی از ملاحظات و حساسیتها معنی نداشت. پس همین حالا هم كه خبر افتتاح سایت مجله را میخوانید – در این زمانهی پختهخواری و «كپی/ پِیست» كردن مطالب دیگران به نام خود، حتی در ویكیپدیا! - انتظار نداشته باشید كه مطالب هر شمارهی مجله را به طور كامل در وبسایت ببینید. فعلاً بنا را بر این گذاشتهایم تا علاوه بر فهرست مطالب هر شماره، از مطالب خاصی كه در گذشته چاپ شدهاند، استفاده كنیم. برای این كار، علاوه بر دلایل اقتصادی، دلایل حرفهای هم داریم. واقعیت این است كه هیچكدام از مجلههای سینمایی معتبر جهان، مطالب هر شمارهشان را، جز یكی دو مطلب (مثل سرمقاله)، در سایت «آنلاین» نمیكنند، چون اگر این كار را بكنند دیگر اصولاً توجیهی برای مجله درآوردن ندارند. پس دلیل اول این شد كه وبسایت روزنامهها را نباید الگویی برای وبسایت ماهنامهها به حساب آورد، و دلیل دوم توجیه اقتصادی و البته ژورنالیستی كار است. دلیل سوم كه باعث تأخیر در كار نیز شد این بود كه از نظر محتوایی در این زمینه كه قرار است چه مطالبی روی سایت گذاشته شوند، به استراتژی مشخصی نرسیده بودیم.
مدتی گذشت و دوباره راهاندازی سایت دغدغهی ما شد؛ بهویژه كه رواج یافتن خرید اینترنتی فرصت مناسبی برای مشتاقان به اشتراك مجله فراهم میكرد تا بدون گذر از هزارتوی زمانبر و پر پیچوخم بانك و ادارهی پست، بهراحتی مشترك شوند. به واسطهی آنچه از تجربههای ناكام چند سال قبلمان در این زمینه آموخته بودیم، تصمیم گرفتیم ابتدا سایت فصلنامهی «فیلم اینترنشنال» را فعال كنیم تا مرحلهی آزمون و خطایش دامن ماهنامهی «فیلم» را نگیرد. حدود یكسالونیم پیش این اتفاق افتاد و خوشبختانه واكنش دوستان و اهل سینما در داخل و خارج، نشان داد كه مسیر را درست طی كردهایم.
در حال حاضر سایت مجله به نشانی www.film-magazine در دسترس است. فعلاً علاوه بر گزیدهای از مطالب قدیمیتر كه بهتدریج بر تعداد و حجم آنها افزوده خواهد شد، و فهرست مطالب و چشمانداز جدیدترین شمارههای منتشرشده، در بخش خبر از برنامههای آیندهی مجله (مثل همین خبری كه الان روی سایت است: ابراهیم حاتمیكیا، سردبیر شمارهی 400 ماهنامهی فیلم) نیز باخبر خواهید شد. اما مهمترین موضوع همچنان ارتباط است. گفتیم كه یكی از موانع راهاندازی سایت، تردیدی بود كه دربارهی عملكرد آن داشتیم. این تصور كه افتتاح سایت به مفهوم از بین رفتن آن تردیدها و یقین آوردن به كامل بودن و مطلوب بودن همه چیز است، تصوری باطل است. سایت مجله در آغاز راه است و قرار است شما نقاط قوّت و ضعفش را ارزیابی كنید و ما را در مسیر كاملتر كردنش یاری دهید. دیدگاهها و نظرهایتان بهدقت مطالعه و بررسی میشود و مبنایی برای تصمیمگیریها و اقدامهای ما خواهد بود. این تقاضایی دوستانه از همراهان همیشگی مجله است تا در دنیای مجازی نیز یار و همراه ما باشند و تنهایمان نگذارند...
لینك ماهنامهی فیلم را به وبلاگ و سایت خود اضافه كنید